مشخصات و ترکیبات قیر طبیعی: قیر طبیعی شبیه به یک قیر نفت خام سخت است و به مواد هیدروکربنی طبیعی، غیر کریستالی و ویسکوز سیاه رنگ یا قهوهای تیره اطلاق میگردد. اغلب یک قیر طبیعی، آسفالتیت (قیر خالص) یا قیر نامیده میشود. منشاء قیرهای طبیعی از نفت خام بوده که پس از مهاجرت تدریجی نفت خام به لایههای سطحی و تبخیر تدریجی مواد سبک و تحت تاثیر سه عامل زمان، گرما و فشار و انجام فرآیندهایی مانند اکسیداسیون، سولفوریزاسیون، پلیمریزاسیون و کندانسیون موادی به نام قیر طبیعی بوجود میآیند. قيرهاي طبيعي بر اساس نحوه تشكيل، خواص فيزيكي، حلاليت در تتراكلريدكربن و تركيب شيميايي به گروههاي مختلفي مانند: پروبيتيومن آسفالتيك (Asphaltic Pyrobitumen)، پيروبيتيومن غيرآسفالتيك(Asphaltic Pyrobitumen Non)، آسفالتيت (Asphaltite) و غيره تقسيمبندي ميشوند. آسفالتيتها به سه گروه گيلسونيت، گراهاميت و گلانس پيچ تقسيم ميشوند که گيلسونيت از جمله مرغوبترين و مشهورترين گروههاي قير طبيعي ميباشد. گیلسونیت به شکل تودهای مادهای سیاه و درخشان است که در ظاهر شبیه به ابسدین معدنی است. بسیار ترد و نرم است و به آسانی میتواند به صورت پودر فشرده شود. گیلسونیت در زیر سطح زمین به صورت رگهها و لایههایی یافت میشود. تاریخچه و کاربردهای قیر طبیعی: امروزه تلقي مردم از كاربرد قير طبيعي به عنوان يكي از مشتقات مواد نفتي استفاده از آن در پوشش سطح جادهها و يا به عنوان نوعي عايق رطوبتي ميباشد و افراد كمي هستند كه ميدانند استفاده از توليدات نفتي (قير، آسفالت و غيره) در ناحيه خاور نزديك به دوران پيش از تاريخ ميرسد. قير طبيعي مادهاي است كه در خاور نزديك و بهويژه در جنوب غربي ايران به وفور يافت ميشود. مردم اين ناحيه از دورهي نوسنگي به شيوههاي گوناگون همچون اندود كردن ظروف مصرفي، كف و ديوار خانهها و در ساخت ابزارهايي چون داسهاي تركيبي كجبيلها و حتي در امور پزشكي جهت درمان بسياري از امراض عفوني و دردهاي رماتيسمي استفاده ميكردند. قير طبيعي به عنوان يك ماده معدني همانند ابسدين و فيروزه سهم مهمي را در تجارت منطقهاي و برون منطقهاي به خود اختصاص داده بود. ايلاميها در اواسط هزارهي چهارم ق.م مادهاي تركيبي تحت عنوان خمير قير توليد و از آن در ساخت اشيايي نظير: ظروف مصرفي، مهرهها و زيورآلات تزئيني مهرهای مسطح و استوانهاي استفاده ميكردند. با فروپاشي حكومت ايلام در 460 ق.م استفاده از اين مادهي معدني نيز كمكم رو به كاهش رفته و از آن فقط در سازههاي معماري استفاده شده است. از اين ماده طبيعي بيش از 6000 عنوان محصول توليد ميشود. بهعنوان مثال تهيه جعبههاي باتري، گل حفاري، ريختهگري، ساخت راه و جاده، مغز مداد، رنگهاي کورهاي، جوهر پرينتر، رنگ و لعاب، کربن فعال، بتونه، واکس و بسياری از محصولات متنوع ديگر. کاربردهاي قير طبيعی: قير طبيعي با توجه به ميزان خاکستر (نقطه نرمی)، درصد گوگرد و ساختار مصارف متنوعي دارد بهعنوان مثال در زير به چند مورد از کاربردهای آن اشاره شده است: بخش آسفالت يا قير جاده: طي سالهاي متوالي گيلسونيت استفاده ميشودGilsonite for asphalt. Gilsonite for road constraction. گيلسونيت بهعنوان افزايش دهنده کيفيت اجرائی مخلوط آسفالت عمل میکند، چرا كه ميتواند شكافها و سوراخها را پر كند تا در برابر نفوذ آب و لايههاي رسي يا تركيدن لولهها مقاوم باشد. آسفالت اصلاح شده با گيلسونيت ازPG بالاتری برخوردار است و به راحتی با مخلوط آسفالت بدون نياز به نيروی غلطکی بالا، برخلاف ديگر اصلاحکنندهها، مخلوط میشود، گيلسونيت مخلوط در تمامي سيستمهاي آبي با بهترين محصول موثر واقع شده و اين تاثير به اثبات رسيده است. آسفالت اصلاح شده با گيلسونيت (گيلسونيت بهعنوان عامل عملكرد مخلوط قير عمل ميكند) دارای مقاومت بالاتر، تغيير شکل کمتر، نقطه نرمی بالاتر مقاومت به آب بالاتر از ديگر آسفالتهای اصلاح شده با ديگر اصلاح کنندهها میباشد. گيلسونيت همچنين جهت ساختن پايه محلولها و امولسيونهای آسفالت و عايقهای مختلف با ظاهر بهتر و مقاومت به فرسايش بالاتر کاربرد دارد. بخش محصولات شيميايي: گيلسونيت با خيلي از مواد شيميايي ترکيب میشود و باعث بهبود خواص شيميايي و فيزيكي آنها ميشود. کاربردهای پوششی در پروسههای متالورژيکی، محصولات چوبی، صنايع نسوز و ديگر صنايع، تائيد ديگری بر موارد استفاده اين ماده کمياب ميباشد. - بخش نفتی: گيلسونيت در حفاری چاههای نفت بهعنوان گل حفاری استفاده ميشودGilsonite for drilling. و همچنين گيلسونيت در حفر گودالهاي آب وديوارهاي سيماني موثر است. اضافه كردن گيلسونيت به ديوارههاي سيماني نفت وزن دوغاب را بدون كاهش مقاومت همفشار كاهش ميدهد و بهعنوان يك عامل محدود و بسته عمل ميكند. بخش ريختهگري: گيلسونيت با زغال و ديگر عوامل بهعنوان يك افزودني در شنهاي ريختهگري تركيب میشود تا ويژگيهاي بخش قالبگيري را با بهبود كار ريختهگري اطمينان دهد و تضمين كند. بخش رنگ و جوهر رزين: گيلسونيت ايران به طور گستردهای بهعنوان کربن سياه جهت توليد جوهر سياه و جوهر گراور استفاده میشود. رزين گيلسونيتی ايران با رزينهای هيدروکربنی پايه نفتی، رزينهای فنوليک و رزينهای فلزی رقابت بسيار خوبی میکند که به بهای تمام موارد نام برده با غلظتهای مختلف میتواند استفاده شود. غلظتهای مختلفی از اين ماده جهت توليد جوهرهای مخصوص، با درخشندگی بالا استفاده میشود. نوع خاصی از گيلسونيت با عنوان select نيز در ساخت رنگهای مشکی آسفالتی و روغنهای جلا نيز استفاده میشود . - مواد محترقه و منفجره - ايزوگام و عايق کاری Gilsonite for roof insulation Gilsonite for isolation - مغز مداد - رنگهاي کورهاي - جوهر پرينتر Gilsonite for Ink, Coat and Paint - رنگ و لعاب - صنعت اتومبيلسازي - کربن فعال - بتونه - واکس - تهيه جعبههاي باتري - سفال بام خانهها - محصولات پلاستيکي - رزينهاي سياه رنگ و آروماتيک قطبي اين ترکيب ميتواند منشاء توليد گازهاي طبيعي مانند متان يا اتان باشد. بنزين با عدد اکتان بالا و روغن ديزل را ميتوان با انجام پروسههاي خاصي از قير استخراج نمود. در ابتداي شکوفايي صنعت نفت نيز از آنها بهعنوان معيارهاي زمينشناسي در اکتشافات نفت استفاده ميشده است. بطور خلاصه میتوان گفت که شرکت گيلسونيت آمريکايی (AGC) تا کنون توانسته 600 کاربرد برای قير طبيعی پيدا کند. در ضمن بايد يادآور شد که به علت وجود ناخالصیهای معدنی همراه معادن قيرهای طبيعی موجود در ايران، کاربرد آنها را بسيار محدود نموده است و اکثر محصولات ذکر شده را نمیتوان از آن توليد نمود. کاربرد قيرهای طبيعي ايران: - ساخت پوشش لولههاي نفت و گاز - بکارگيري در سيمان حفاري - توليد کک - در نهايت جهت اختلاط با قيرهاي نرم به منظور ساخت قيرهاي سختتر
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: